Met groen om je heen voel je je aantoonbaar prettiger. Om tuin of terras het hele jaar door te voorzien van groen hoef je eigenlijk maar één keer aan de slag… met tuinplanten die permanent hun blad behouden. Groenblijvers vormen daardoor een vaste basis en afhankelijk van het seizoen geven ze bovendien iets extra’s: bloemetjes, besjes of bijzondere bladverkleuringen. Oktober is een uitstekende maand om ze een plekje in de tuin of in potten op het terras te geven.

Tip 5

• Glansmispel: Het blad van de glansmispel (Photinia) heeft vanaf de herfst een prachtige warmrode tint. Behalve in de tuin kan deze groenblijver in potten en als haag worden toegepast.
• Leucothoe: Groenblijver Leucothoe heeft spitsvormig blad dat verkleurt in de winter. In mei verschijnen witte bloemtrosjes.
• Viburnum: De sneeuwbalfamilie (Viburnum) is groot en de meeste soorten zijn groenblijvend. In het najaar geven sommige Viburnumsoorten blauwe besjes of witte bloemen.
• Osmanthus: Osmanthus is een groenblijvende struik die wel wat op hulst lijkt. Vandaar de Nederlandse naam ‘Schijnhulst’. Het donkergroene, glanzende blad is in mooi contrast met de geurende, witte bloemetjes die in het voorjaar verschijnen. Er zijn ook bontbladige soorten.
• Pieris: Het blad van de wintergroene Pieris heeft veel mooie bladkleuren. Al vroeg in het najaar verschijnt het jonge, vaak opvallend rode blad. In het voorjaar verschijnen de witte bloemen.

Ja, de Patio Cyclaam is in het najaar zeer geschikt voor op het terras, balkon en in de border

Patio Cyclamen zijn lieflijke herfstbloeiers die een plek in zicht meer dan verdienen. De bloemvorm is subliem. De bloemen groeien kort nadat het blad verschijnt, direct uit de knol. Ze staan bijna bedremmeld met gebogen kopjes aan iele steeltjes. Dat heeft iets vertederends. Ze kunnen bovendien heerlijk zoet geuren (naar honing).  Cyclamen hebben iets merkwaardigs. De platte knol is de eigenlijke plant. Daaruit groeien de bladeren, bloemen en wortels. In feite is het zelfs niet de knol die de levende plant vormt, maar de huid van de knol waarin de spruiten voor wortels en bovengrondse scheuten zitten. De knol zelf bestaat uit opgeslagen voedsel voor de plant. Daardoor kunnen cyclamen ook buiten de grond groeien en bloeien (als zogenaamde droogbloeiers).

Cyclamen zijn knolgewassen en volledig aangepast aan de hete, droge zomers en koude winters die in de gebieden van herkomst heersen. Er zijn meer dan twintig verschillende soorten uit een gebied dat loopt van Spanje en Marokko tot Griekenland en Turkije/Syrië. In die laatste twee gebieden komen de meeste soorten in het wild voor. De knollen gaan ’s zomers in rust. Ze groeien liefst wat beschaduwd onder struiken en bomen. Van fel zonlicht houden ze niet. Pas als het licht wat minder fel wordt, komen ze tot ontwikkeling. Bij de Patio Cyclamen is dat in de herfst.

Achterovergevouwen bloemblaadjes
Cyclamenbloemen staan geknikt aan de steeltjes boven het blad en hebben hun bloemblaadjes achterover naar boven omgevouwen, waardoor de stamper en meeldraden onderaan uithangen en zich ontbloten voor bestuiving door bezoekende insecten. Die komen op de zachte, zoete nectargeur af. Ze bloeien meestal in pasteltinten: lila, roze, zalmroze en wit. De bloemen verschijnen boven vaak verrassend fraai, zilver getekend (gemarmerd) groen blad dat meer of minder duidelijk hartvormig is (het lijkt soms wel wat op klimopblad of is bijna rond). De verschillen stammen van diverse soorten die door de kwekers met elkaar zijn gekruist.

Buiten of binnen – het kan allebei
Vanwege de fragiele schoonheid en de verrukkelijk zoete honinggeur van cyclamen (ze geuren niet allemaal even sterk), is het heel leuk om te proberen de planten zo hoog te planten dat direct oog- en neuscontact mogelijk is. Dat geldt zeker voor de planten zoals GroenRijk ze nu aanbiedt. Je kunt ze heel goed in een leuke pot of bak planten. Patio Cyclamen zijn midi-cyclamen die speciaal zijn gekweekt om buiten op een aantrekkelijke plek op je terras of balkon te zetten. Maar ook  in de kamer bloeien ze graag! Zolang ze maar niet de hele dag in de volle zon staan.

Wat is een  Patio Cyclaam

• Een midi-cyclaam die het ook in pot, mand en bak prima doet;
• Die heel lang en aan één stuk doorbloeit van eind augustus tot de vorst invalt;
• Met bloemen in prachtige pasteltinten.
• Een plant met mooi gemarmerd, fijn blad,
• Die maar heel weinig verzorging vraagt.

Eenvoudige verzorging
Van felle zon houdt je Patio Cyclaam dus niet, dus zet de pot of bak in lichte schaduw, bijvoorbeeld in de wisselende schaduw onder  het blad van andere planten. Of op een licht beschaduwde plaats in huis. GroenRijk heeft passende sierpotten genoeg om uit te kiezen. Zorg dat de grond in de bak of pot niet uitdroogt, maar er mag ook na het gieten of een regenbui geen water in blijven staan. Er moet dus een drainagegat in de pot of bak zitten. Voor binnen is een pot met een losse onderschotel ideaal. Je hoeft geen plantenvoeding in het gietwater te doen. Giet niet op de knol zelf, maar er omheen.

TIP
Als je de knol van je Patio Cyclaam in de volle grond plant (bijv. onder heesters) moet je hem ’s winters met een laagje bladaarde erboven tegen vorst beschermen.

In kort bestek
Een Patio Cyclaam is een bijzonder knolgewas dat rijk bloeit vanaf augustus tot de vorst invalt. De sierlijk knikkende, vaak zoet geurende bloempjes hebben omgeslagen bloemblaadjes in lila en roze, zalmkleurige of witte tinten. Het klimopachtige, groene blad is vaak fraai zilvergemarmerd. De verzorging is uiterst eenvoudig. Ideaal voor de herfsttuin, op het balkon of terras en zelfs binnen als kamerplant.

Ja, de bosviolen zijn langdurige bloeiers en in deze hangzak blikvanger aan de muur

Ieder huis en iedere tuin en schuur heeft muren. Met deze handige hangzakken kun je letterlijk alles overal heel eenvoudig opvrolijken met rijk bloeiende bosviolen! Kale wand? Violen ertegen. Dat maakt echt verschil! Zo’n fleurige hanger is ook een leuk cadeau om te geven als je hem niet voor jezelf meeneemt. Iedereen wordt blij van die vriendelijke bloempjes. En ze bloeien maar door! Bosviolen zijn leuke, lage (15 cm), bloemrijke, wintergroene planten met hartvormige blaadjes met iets gekartelde randen. Boven dat blad verschijnen de prachtige, kleine bloempjes in flinke aantallen. De planten bloeien nog veel langer door als je regelmatig de uitgebloeide bloempjes wegknipt.  Een bijzonder aanbod. Nu bij GroenRijk maar € 7,99 voor zo’n hele hangzak vol violen!

Hang de violenzak op een lichte plek, maar niet in de volle zon
Bosviolen houden niet van fel, direct zonlicht. Een lichte tot iets beschaduwde plek is het beste. Ook buiten. Ze hebben maar weinig verzorging nodig. Geef ze bij droog weer één keer per week water. Doe daar dan ook wat plantenvoeding in (voeding voor bloeiende planten: GroenRijk heeft het in voorraad). Deze violen kunnen maandenlang doorbloeien. Bosviolen kunnen buiten goed tegen niet al te best weer, als het maar niet té lang nat blijft. De drainage moet goed zijn en dat is in deze hanger prima voor elkaar. Bosviolen verdragen zelfs een paar graden nachtvorst. Als het echt hard gaat vriezen, moet je ze even op een koele plek binnen ophangen (in de schuur bijvoorbeeld) tot het weer beter wordt. Maar de kans dat dat nodig is, is niet zo groot. Het koelt vlak bij de grond altijd het meest af. Doordat je violenzak hoger hangt, hebben de planten die erin groeien ook minder last van die kou.

Wat ‘bosviolen’ eigenlijk zijn
Onder de honderden verschillende violen bestaat een echte soort bosviool die ook zo wordt genoemd: dat is Viola silvestris die in heel West-Europa voorkomt en met warmblauwe bloemen (blauw waar iets rood in zit) bloeit. De bosviolen van GroenRijk zijn hybriden (kruisingsproducten) met de beste eigenschappen van verschillende soorten. Het belangrijkst daarbij zijn de hoornviooltjes (Viola cornuta) die als kenmerk een ‘hoorn’ (cornutus) aan de achterkant van het onderste (hangende) bloemblaadje hebben. Daar kun je die afstamming aan herkennen. Hoornviooltjes komen oorspronkelijk uit de Pyreneeën. Er is enorm veel mee gekruist. Daardoor is er een Viola Cornuta Groep van violenrassen ontstaan, waar de bosviolen dus bij horen, waarvan niemand meer precies weet hoe hun afstamming is.

Bosviolen worden meestal op kleur verkocht. Er zijn wel rasnamen, maar die worden veel minder vermeld en gebruikt. Met de kleurrijke rassen die GroenRijk behalve in deze hangzakken ook nog voor je in voorraad heeft, kun je ook prachtige combinaties maken. Dat staat heel leuk! Ook binnen! Maar dat is een ander verhaal.

Bosviolen zijn meerjarig
Het zijn vaste, blijvende planten. Je kunt ze daarom vanaf april gerust in de volle grond van je tuin planten en er nog jaren plezier van hebben. Door hun verblijf buiten in de hangzak, zijn ze dan al helemaal afgehard. Dat is trouwens wel een goede tip: als je de violenhangzak koopt, komen ze uit de warme winkel. Hang ze dan niet meteen buiten op als het daar hard vriest. Anders krijgen ze een klap van de kou waar ze niet dood van gaan maar wel even van moeten herstellen. Bij ‘gewoon’ voorjaarsweer is het geen probleem. Eenmaal buiten gewend zijn ze voldoende ‘afgehard’ om definitief buiten te groeien. Lichte nachtvorst kunnen ze dan makkelijk hebben. Zorg wel dat ze de winter daarop niet in lang natte grond staan, anders kunnen de wortels wegrotten. In de tuin bloeien de planten dan meestal van mei tot september. De vroege (of late) bloei van de planten die je nu koopt wordt bereikt door kwekerskunde. Door allerlei maatregelen en de juiste rassenkeuze is de bloeiperiode van veel planten namelijk te manipuleren.

TIP
De bloemen van  bosviolen zijn eetbaar. Je kunt de kleurrijke bloempjes dus letterlijk door de sla mengen. Maar je hoeft ze niet per se te eten: als garnering staan ze ook heel vrolijk. De bloempjes smaken lekker friszoet.

In kort bestek
De leuke hangzakken vol bosviolen die GroenRijk nu aanbiedt bloeien maandenlang door. Volop vrolijke kleur tegen je schutting, schuur, garage of huis! Bosviolen behoren tot de groep hoornviooltjes (Viola Cornuta Groep). Je kunt ze als ze zijn uitgebloeid in je tuin planten, want bosviolen zijn meerjarig. Geef water als het droog weer is (niet te nat!) en doe daar zo nu en dan wat plantenvoeding in. Uitgebloeide bloemen wegnemen verlengt de bloeitijd. 

Ja, winterheide is een kleurrijke bloeier die graag in de zon staat

Winterheide is een naam die aan verschillende in de winter bloeiende heidesoorten wordt gegeven. De soort die GroenRijk nu aanbiedt is de prachtige Erica × darleyensis. Die ‘×’ in de naam geeft aan dat het om een kruisingsproduct gaat. Geen natuurlijke soort dus. De plant werd omstreeks 1890 op de kwekerij van James Smith & Sons, Darley Dale, Derbyshire in Engeland gevonden. Het is een spontane kruising tussen de zeer winterharde Erica carnea en de nauwelijks winterharde Erica erigena. Het heeft een aantrekkelijke soort met de gunstige eigenschappen van beide ouders opgeleverd. Daarvan zijn weer tientallen cultivars gekweekt. De naam Erica × darleyensis (dus genoemd naar Darley Dale) kreeg de plant in 1914 van de Engelse botanicus William Jackson Bean (geen familie van Mr. Bean). Dezer kruisingssoort bestaat dus officieel 100 jaar. De cultivars worden ook wel bij de grote groep Erica-hybriden ingedeeld.

Bijzondere eigenschappen
Een van de cultivars die GroenRijk als Erica × darleyensis aanbiedt, heet ook weer ‘Darley Dale’ en dit zou volgens diverse taxonomen (plantennaamdeskundigen) een van de eerste kruisingsproducten van de beide hierboven genoemde heidesoorten zijn. Het is een sterk, breed opgaand, vrij open struikje dat ca. 40 cm hoog wordt, goed groeit en grijzig groen blad heeft (heel fijne blaadjes dicht tegen de twijgen). Hij bloeit zeer rijk met massa’s licht paarsroze, hangende, urnvormige bloempjes. De officiële bloeitijd is december tot mei, maar de kwekers zien kans de planten al in oktober in bloei te krijgen. De plant dankt zijn uitzonderlijke schoonheid en rijke bloei vooral aan de gracieuze E. erigena.

Andere soorten winterheide
Behalve Erica × darleyensis wordt ook kruisingsouder  Erica carnea winterheide genoemd.  Maar ook wel sneeuwheide, voorjaarsheide of vleeskleurige dopheide. Erica carnea komt uit Midden- en Zuidoost-Europa: de Alpen, Noord-Italië, de Balkan. De andere kruisingsouder, Erica erigena, heeft de Nederlandse naam reuzen-voorjaarsheide. Deze soort komt uit West-Ierland, Noordwest-Frankrijk, Noord-Spanje en Portugal. In de natuur kan deze soort wel struiken tot 125 cm hoog vormen, terwijl Erica carnea niet veel hoger dan 25 cm wordt. Erica × darleyensis zit daar tussenin. De meeste cultivars daarvan halen ca. 40 cm. Ook qua winterhardheid houdt Erica × darleyensis het midden. Voor Nederland is de plant winterhard genoeg dankzij de inbreng van ‘papa’ E. carnea die niet maalt om 20 graden vorst. Alleen in extreem koude en erg natte winters kan E. × darleyensis het moeilijk hebben.

Andere cultivars
Net zo bekend als de bovengenoemde ‘Darley Dale’ is ‘Silberschmelze’ die ook wel ‘Molten Silver’ wordt genoemd. Deze cultivar bestaat al sinds 1937 en bloeit met zilverachtig roomwitte bloemen. Het loof is ’s zomers grijsachtig groen, in de winter kleurt het bronsgroen. Deze plant is goed winterhard, groeit net zo als ‘Darley Dale’, wordt ook 40 cm hoog en bloeit officieel (buiten) in de periode november-mei. ‘White Glow’ lijkt heel sterk op ‘Silberschmelze’, maar blijft iets kleiner. ‘Ghost Hills’ is ook een heel mooie, breed opgaande struik, maar de officiële bloeitijd is januari-april. De bloei begint paarsroze, maar verkleurt naar warm paarsrood. Het struikje vertoont daardoor vaak bloemen in verschillende tinten. Maar er zijn er veel meer, ook iets andere bloem- en bladtinten, zoals ‘Kramer’s Rote’, ‘Red Spring Surprise’, ‘Rosalena’, ‘Ilsengold’ en ‘Eva’.  Maar in feite zijn die namen niet zo belangrijk. Kies gewoon wat je mooi vindt. Rijk bloeien doen ze allemaal.  Je koopt deze planten nu (dankzij de kwekers) ook allemaal in bloei.  

Verzorging
GroenRijk heeft deze dopheide nu te koop in flinke 12 cm-potten. Je kunt ze zowel binnen als buiten (op het terras of balkon) toepassen. Deze heide kan niet goed tegen kalk. Dat geldt trouwens voor de meeste soorten. Als je ze uit hun kweekpot haalt (als kamerplant hoeft dat niet) moet je ze in zure heideplantengrond planten (heeft GroenRijk ook voor je). En giet met onthard of regenwater. Plantenvoeding is nu niet echt nodig. Geef dat wel in de periode mei-juni als je de planten buiten overhoudt. Na de bloei kun je de planten wat terugsnoeien. Zet ze (binnen, maar ook als je ze buiten zet) op een lichte plek.

TIP
Het staat heel vrolijk als je deze bloeiende heide buiten in een plantenbak combineert met klimop, kleurige Skimmia en Pernettya, kleine conifeertjes enz. Bekleed de bak vanbinnen met noppenfolie. Dat isoleert geweldig. Zorg wel dat de drainagegaten vrij blijven. Maak anders even gaten in de noppenfolie.

In kort bestek
Erica × darleyensis is een prachtige, rijkbloeiende winterheide die heel lang voor kleur zorgt. Dat kan in huis of buiten. De struikjes zijn voldoende winterhard voor ons klimaat. Bij GroenRijk koop je ze nu volop bloeiend. Je kunt kiezen uit verschillende kleuren: van zilverwit tot roze en zelfs paarsroze tot paarsrood. De verzorging is heel eenvoudig, maar giet liefst met onthard of regenwater, want deze heide heeft een hekel aan kalk. 

Ja, de Anthurium is een sterk bloeiende plant die symbool staat voor het onbetaalde werk dat mantelzorgers uit liefde doen voor een ander

Bloemen en planten zeggen iets! Zeker als ze met een speciale bedoeling worden gegeven. Dat geldt helemaal voor de Anthurium, dit jaar hét symbool van de mantelzorg. Waarom? Heel eenvoudig: in de bloemen van een Anthurium zie je precies uitgedrukt wat de mantelzorg inhoudt. De bloemen verschijnen aan sterke stelen boven prachtig, hartvormig (!) of pijlvormig, vaak heel mooi getekend blad. Maar het gaat om de bouw van de bloemen. Die bestaan uit een vaak wat gekromde, soms spiraalvormige bloeikolf (daar kun je ouderdom of een leven met problemen in zien) met daar omheen een prachtig gekleurd, beschermend schutblad. Dat is de mantel die afschermt en beschut. Een mooier symbool voor mantelzorg is er bijna niet. Anthuriums (ze zijn familie van de flamingoplanten) zijn bovendien heel sterk en ze bloeien heel lang. Iedere bloem blijft minstens acht weken mooi. De verzorging is makkelijk.

10 november is het de ‘Dag van de Mantelzorg 2014’!

Wil je jouw waardering voor een speciale mantelzorg(st)er laten zien? Geef een Anthurium!
Anthuriums kunnen heel verschillend zijn: de glanzende schutbladen kunnen knalrood zijn of wit, roze, zalmkleurig of paarsachtig, groot, uitbundig, of heel bescheiden. Wat je maar het meest passend vindt voor de persoon waarvoor hij is bedoeld. Ook het blad kan heel verschillend zijn: fraai getekend of volgroen. Dat hangt van de soort of het ras af. GroenRijk heeft keuze genoeg. De planten komen allemaal van een Nederlandse topkweker op Anthurium-gebied die al 25 jaar de meest fantastische planten selecteert en ontwikkelt. Enkele daarvan zijn dit jaar speciaal als Mantelzorgplant geselecteerd en die worden nu tegen een even speciale prijs (€ 6,99) door GroenRijk aangeboden. Dat zijn de Anthurium ‘Nano Red’® (met felrode schutbladen en een rode bloeikolf) en de ‘Princess Amalia Elegance’ (met witte, roze overlopen schutbladen en een iets lichter rode bloeikolf). Ze hebben allebei ook prachtig, volgroen blad. Echt schitterende planten! Klik hier voor de Mantelzorgplant in de webshop!

Dé Mantelzorgplant
Dit is hét symbool van de ‘Dag van de Mantelzorg’, waarin GroenRijk en RijnPlant,de Anthurium-kweker, samenwerken met Mezzo, de landelijke Nederlandse vereniging die opkomt voor iedereen die zorgt voor een ander. Dat kan een familielid zijn, een buurman of -vrouw, een vriend of vriendin of wie ook. Tachtig procent van alle zorg wordt thuis gegeven door meer dan 3 miljoen mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Mezzo zorgt voor de belangbehartiging en ondersteuning van al die mensen en kent en heeft contacten met alle organisaties en overheden op dit gebied.

Verzorging van de Mantelzorg-Anthurium
Anthuriums zijn van oorsprong tropische planten uit de oerwouden van Zuid-Amerika. Daar heerst wisselende schaduw. Zet daarom ook een Mantelzorg-Anthurium nooit in de volle zon, maar wel op een lichte plek. Bijvoorbeeld in een vensterbank op het noorden, oosten of westen. Geef 1 à 2 keer per week water en eens in de zes weken plantenvoeding. De Anthurium kan met een beetje regelmatige zorg het hele jaar door bloeien. Iedere bloem houdt het wel acht weken vol. De bloemen volgen elkaar op. Het zijn stijlvolle, sterke planten. Gewone huiskamertemperaturen zijn prima. De kweker heeft door de jaren heen zijn planten zo geselecteerd dat ze meer kou kunnen hebben dan de Anthuriums uit de tropen.

Iets meer over Anthuriums
In het tropische oerwoud groeien Anthuriums in de bosbodem of epifytisch op bomen. Ze hebben daarom maar een klein wortelstelsel, eigenlijk een wortelstok waar de bladeren en bloemen rechtstreeks uit opschieten. Er zijn heel wat wilde soorten, maar die worden lang niet allemaal gekweekt. De bekendste (gekweekte) zijn de hybriden uit de Anthurium Andreanum Groep met hart- tot pijlvormige bladeren en die uit de Scherzerianum Groep met smallere lancetvormige bladeren. Beide hebben de bekende, wasachtig glanzende, kleurrijke bloem-schutbladen. Een soort die minder om de bloemen, maar vooral om het prachtige, breed-hartvormige blad wordt gekweekt, is Anthurium crystallinum.

TIP
Planten in huis zijn niet alleen mooi, ze zijn ook gezond. Ook Anthuriums produceren zuurstof, ze zuiveren de lucht en ze produceren gezondmakende, kalmerende ionen die ze afstaan aan de lucht in de ruimte waar ze staan. Een Mantelzorg-Anthurium helpt dus zorgen.

In kort bestek
10 november Dag van de Mantelzorg. Geef dan een Mantelzorg-Anthurium aan iemand uit je omgeving die belangeloos en met grote toewijding iemand anders verzorgt. GroenRijk heeft deze speciaal voor dit doel geselecteerde, prachtig bloeiende Anthuriums deze week voor je klaar staan. Je drukt er op een bijzondere manier je waardering voor al die zorg mee uit. De verzorging van een mens kan heel moeilijk zijn, de verzorging van een Anthurium is heel makkelijk. Een initiatief in samenwerking met Mezzo en RijnPlant, de ondersteunende organisatie voor Mantelzorgers en Zorgvrijwilligers. 

Beauty in de border

Een onaantrekkelijke en inspiratieloze wintertuin? Dat is nergens voor nodig! Geen tuinplant die in de wintermaanden zo lang en zo mooi bloeit als de kerstroos. Deze beauty met wintergroen blad en stralend witte bloemen is een echte aanwinst voor de tuin. November is een goede maand om deze tuinplant een plekje in de border te geven.

Winterkoning
De kerstroos (botanische naam: Helleborus niger) kan overal in de tuin worden geplant: zowel in de halfschaduw als op een zonnig plekje. Vanaf november tot in maart zijn de prachtige bloemen te zien. Zelfs sneeuw of vorst doen de kerstroos niets. Als de tuinplant het naar z’n zin heeft, komt hij elk jaar opnieuw tot bloei. Ben je helemaal verliefd op deze beauty? Laat je dan ook eens verleiden door andere soorten. Bijvoorbeeld de Helleborus orientalis. Deze tuinplant is eveneens wintergroen maar heeft verschillende bloemkleuren variërend van wit tot donkerpaars en soms zijn ze zelfs gespikkeld. De bloeitijd van Helleborus orientalis is van januari tot ver in april.

Tip: Geveltuintje? De kerstroos is een ideale plant. Dat komt omdat de grond rondom een gevel of muur vaak veel kalk bevat en daar is de kerstroos extra dol op. 

Woonplant van de maand november is de kerstcactus, ook bekend als Lidcactus. Een plant die de winter aangrijpt om flink te bloeien. Dus hoe korter de dagen, hoe meer bloemen in het paars, rood, wit, oranje of roze.

Geschakelde vingerkootjes
Een sprankelende bloeier, dat is de kerstcactus. Deze vetplant heeft platte bladeren als geschakelde vingerkootjes met gebogen stekeltjes en bloeit van nature in de winter. Dan produceert de kerstcactus paarse, rode, witte, oranje of roze bloemetjes. Grote kans dus dat je rond Kerstmis geniet van deze kleuren.

De boom in
Zoals veel woonplanten, heeft ook de kerstcactus een exotische achtergrond. In het wild vind je de plant namelijk in de regenwouden van Brazilië. De kerstcactus groeit daar op bomen in de regenwouden, zonder dat die bomen daar overigens last van hebben.

Beperkt water, beperkt licht
Jouw kerstcactus prefereert een koele plek, het liefst niet warmer dan 20 °C maar kan licht goed verdragen. Tijdens de bloei geef je de plant een keer per week water en haal je af en toe oude bloemetjes weg. Na de bloei wil de kerstcactus even vakantie en heeft hij in augustus, september een maand volledige droogte nodig en wat minder licht. Daarna verlangt de plant weer wat water en plantenvoeding en zal de kerstcactus opnieuw bloeien in november.

Leuk om te weten:

• Als je goed zorgt voor je kerstcactus kan de plant wel 20 tot 30 jaar oud worden.
• Wist je dat planten helpen om geluidsoverlast terug te dringen? Het meeste effect hebben ze in ruimtes met veel grote, harde oppervlakken.
• Een plant die zoals de kerstcactus groeit op een boom, noemen we een epifyt.
• De botanische naam van de kerstcactus is Schlumbergera, vernoemd naar Frédéric Schlumberger (1823–1893).
• Zitten er bloemknopjes aan je kerstcactus? Verplaats de plant dan niet meer, want de cactus houdt niet van verandering en laat dan zijn bloemknoppen vallen.
• Er zijn kerstcactussen met een doorsnee van meer dan een meter die meer dan duizend bloemen dragen.
• Verwijder uitgebloeide bloemen regelmatig, dat stimuleert de plant om andere bloemknoppen uit te laten groeien. Een bloem bloeit ongeveer zeven dagen.
• Wist je dat je een kerstcactus het beste om de drie jaar kunt verpotten tussen februari en april?
• Je kunt een kerstcactus na de bloei verhuizen naar het terras of balkon, maar zorg dat de plant geen direct zonlicht krijgt in de zomer.
• De afhangende stengels van de kerstcactus kunnen wel 60 centimeter lang worden, dus zet de plant hoog genoeg.

Woonplant van de maand
De kerstcactus staat deze maand in het middelpunt van de belangstelling als Woonplant van november 2014. ‘Woonplant van de maand’ is een initiatief van het Bloemenbureau en komt tot stand met financiële steun van de Europese Unie. Maandelijks kiest het Bloemenbureau in overleg met vertegenwoordigers uit de sierteeltsector een plant die het opvallend goed doet bij de consument, of juist (nog) niet zo bekend is, maar wel potentie heeft om het goed te doen in de woonkamer. 

Ja, bergthee is een wintergroene heester met vrolijke rode bessen

De bergthee (Gaultheria procumbens) is een laag, groenblijvend, bodembedekkend struikje (wordt niet hoger dan 15 cm) dat steeds vaker in tuinen en plantenbakken wordt toegepast. Deze soort komt uit Amerika, maar hij heeft familieleden in het Himalaja-gebied, China, Taiwan, Japan en zelfs Nieuw-Zeeland. Je kunt de bergthee in zijn kweekpot tijdelijk (gedurende zes tot acht weken) binnen neerzetten om er intens van te genieten. Dat kan natuurlijk ook op je balkon of terras. Kies er dan een gezellige sierpot bij. Na die periode kun je hem buiten in de tuin in de volle grond planten. Het groenblijvende heestertje zal er in iets zure grond mooi dicht en bodembedekkend uitgroeien. Hij bloeit leuk met witte (soms iets roze) geurende bloempjes (in juni-juli) en vormt daarna de fraaie, felrode bessen die de planten nu hebben. Die bessen blijven ook buiten heel lang aan de planten, omdat vogels er niet zo dol op zijn. De bessen verschijnen mooi boven het blad. De takjes met bessen worden door bloemschikkers/sters ook graag in herfst- en kerststukjes verwerkt. De feestelijke kleur van de bessen vraagt daar gewoon om. Bovendien verkleurt het blad in het najaar gedeeltelijk naar paarsrood: extra sierwaarde! Natuurlijk fantastisch om daar volgend jaar uit eigen tuin takjes met bessen van te kunnen oogsten!

Gaultheria procumbens is een bosplant
Deze soort groeit in het wild in centraal- en oostelijk Noord-Amerika (in het westen van Noord-Amerika groeit de grotere soort Gaultheria shallon). In het wild vormen de planten hele velden als onderbegroeiing in de bossen, ongeveer zoals bij ons de bosbesplanten in onze bossen. Bergthee houdt van zure grond, net zoals heide en Rhododendron. Dus plant hem buiten in speciale heideplantengrond (daar staat je plant in zijn kweekpot ook in). GroenRijk heeft dat speciale zure grondmengsel voor je in voorraad. Niet met beendermeel of vismeel bemesten (daar zit namelijk kalk in), maar geef in het voorjaar (en bij het inplanten) speciale heideplantenmest (heeft GroenRijk ook).

Je kunt echt thee van de blaadjes trekken
De Indianen in Noord-Amerika gebruik(t)en de plant medicinaal vanwege de ontsmettende eigenschappen. Er zit namelijk een mentholachtige stof in het blad. Als je het blad wrijft, komt er een kauwgomachtige lucht vrij. Lekker fris! Uit de bladeren wordt de zogenaamde wintergroenolie gewonnen die bij reuma de pijn verlicht. In Amerika wordt van de blaadjes vaak thee getrokken. Dat kun je ook proberen. De smaak doet aan Maroc-muntthee denken.

Deze bergthee groeit heel rustig in de breedte uit
De plant vormt kruipende stengels waar het mooie, kleine, ovale, leerachtige blad aan korte stelen uit groeit. Het nieuwe blad loopt in het voorjaar donkergroen uit, maar verkleurt vanaf de nazomer tot paars en zelfs rood. Die kleur blijft de hele winter aan de planten. Pas als het nieuwe blad verschijnt wordt het oude blad geleidelijk afgestoten (ongeveer zoals een beuk dat doet). ’s Zomers verschijnen in de bladoksels alleenstaande, klokvormige, witte bloemen (soms staan ze ook in trosjes) die vaak wat roze kleuren en lekker geuren. De vele bessen die daarna verschijnen, zijn echt fel scharlakenrood. Ze kunnen buiten tot in het voorjaar aan de struikjes blijven, dus zorgt bergthee voor leuke winterkleur.

Uiterst makkelijke verzorging
Als bodembedekker uit het bos houdt de bergthee van lichte schaduw (bijvoorbeeld tussen en onder heesters). Snoei is normaal niet nodig. Als de planten zich te ver uitbreiden, kun je eenvoudig de kruipende stengels inkorten. Bergthee vormt een mooie, gesloten bodembedekking waarin onkruid geen kans meer krijgt. Geef in het voorjaar een lichte, kalkvrije basisbemesting (zie hierboven). Zorg dat de grond waarin je deze planten laat groeien, niet uitdroogt. De plant doet het ook goed in een ruime pot, bak of schaal, maar groeit daar op den duur wel uit. Zet hem in pot in huis (als je dat van plan bent) voor een raam op het oosten, westen of noorden, nooit in de felle zon op het zuiden.

TIP
Vind je de bergthee zo leuk dat je er wel een veldje van in je tuin zou willen hebben, plant dan 10-12 stuks per vierkante meter om een snel gesloten bodembedekking te krijgen.

In kort bestek
Bergthee (Gaultheria procumbens) is een schitterend, bodembedekkend, wintergroen heestertje dat in herfst en winter grote aantallen felrode bessen draagt. In een leuke sierpot tijdelijk ook zeer decoratief in huis (of op je balkon of terras). Daarna prachtig in je tuin. Het groene blad verkleurt in de herfst roodpaars en verspreidt bij kneuzing een heerlijk frisse geur. Je kunt er lekkere thee van trekken. Geurende, witte bloempjes in de zomer.

Ja, de azalea staat graag op een lichte plaats, maar niet in de volle zon

Kamerazalea’s zijn prachtige, rijkbloeiende, romantische planten. Eigenlijk is maar één azaleasoort (van de honderden soorten) echt belangrijk als kamerplant. Dat is Rhododendron simsii, die vroeger Azalea indica heette. Het geslacht Azalea bestaat niet meer. Alle azalea’s zijn aan het geslacht Rhododendron toegevoegd, omdat ze daar genetisch bij horen. De naam azalea is als Nederlandse naam voor bepaalde groepen Rhododendron’s blijven bestaan. Wat als behorend tot Rhododendron simsii wordt aangeboden, zijn allemaal kruisingsproducten waarbij R. simsii een belangrijke voorouder is. De oorspronkelijke (Japanse) soort wordt nauwelijks geteeld. Kamerazalea’s zijn bijna allemaal kleine, vrij bol groeiende heesters die hooguit 45 cm hoog en breed worden, met leerachtige, 2-3 cm lange, vaak eironde blaadjes. De bloemen staan in groepen aan de einden van de twijgjes. Ze zijn enkel of gevuld en ze kunnen wit, roze, rood of paars zijn. Ook tweekleurige cultivars komen voor. GroenRijk brengt deze week speciaal enkele prachtige witbloeiende rassen voor het voetlicht.

Kamerazalea’s zijn typisch planten voor de winter en het voorjaar. Ze brengen heerlijke kleur in huis. De kwekers trekken ze speciaal in deze periode in bloei. Je kunt de afstamming van Rhododendron simsii-cultivars onder andere herkennen aan de borstelige haartjes die vaak aan de randen van de blaadjes en de twijgjes zitten. De bloemen hebben een doorsnede van 3-5 cm. De bloemblaadjes zijn vaak wat gegolfd of gekroesd. Je kunt deze planten als ze na enkele maanden zijn uitgebloeid, met wat moeite overhouden. Maar dat wordt niet veel gedaan. Het is veel makkelijker om elk jaar nieuwe planten te kopen.

De verzorging
Zet je kamerazalea wel op een lichte plek in huis, maar niet in fel zonlicht. Een plek achter een raam voor het westen of oosten is het beste. Een kamerazalea heeft als hij bloeit meer licht nodig dan wanneer hij groen is. Verder moet je hem zeker niet boven een verwarmingselement (bijv. een cv-radiator) zetten. De plant houdt van koelte. Als de omgeving te warm is verwelken de bloemen sneller en kan ook het blad afvallen. Eigenlijk is een omgevingstemperatuur van 8-16 °C het meest ideaal, maar temperaturen rond de 20-23 °C kunnen ze nog prima hebben. Feit is dat de bloemen in een wat koelere kamer veel langer mooi blijven. Kamerazalea’s houden van zure grond en zuur water. Giet dus liefst met zacht (en als het kan regen-)water. De planten worden in een zeer turfrijk grondmengsel geteeld. Zo’n mengsel is behoorlijk waterdoorlatend, dus je moet vaak gieten. De wortelkluit van je kamerazalea’s mag nooit uitdrogen. Voel regelmatig even met je vinger of de potgrond nog vochtig is. Zou je met hard (kalkrijk) water gieten, dan is de kans op chlorose groot. De blaadjes zullen dan vergelen. Het is het handigst om een kamerazalea in een overpot met losse onderschotel te zetten, zodat je doorlekkend water kunt afgieten. Ook wordt de ‘eilandmethode’ wel toegepast. Dan wordt de pot op een laagje grind in een schotel gezet. Dat laagje wordt dan ook nat gehouden. Dat houdt ook de lucht rond de plant vochtiger, wat kamerazalea’s prettig vinden. Zou je rechtstreeks op de bloeiende planten sproeien, dan heb je kans dat de bloemen gaan smetten (ze worden dan bruin). Voedsel hoef je eigenlijk pas na de bloei te geven (dus als je ze wilt overhouden), maar eventueel kun je eens per veertien dagen wat verdund voedsel voor bloeiende planten in het gietwater doen (een lage dosering dus). Verwijder uitgebloeide bloemen met de steeltjes eraan. Wil je je plant overhouden dan kun je hem na 15 mei op een beschaduwd plekje in je tuin planten (in zure (heide)grond). Als in de herfst de eerste nachtvorsten dreigen moet hij weer naar binnen. GroenRijk heeft zowel de meest geschikte potten voor binnen als de juiste (pot)grondsoort in voorraad.

Soms is even dompelen nodig
Heb je toch een keer vergeten je kamerazalea water te geven en is de potgrond een beetje droog geworden? Dan moet je dompelen. Dompel de wortelkluit met pot en al in een bak water (op kamertemperatuur). Laat hem daar een kwartiertje in staan. Dan is de kluit weer vol vocht gezogen en stijgen er ook geen luchtbelletjes meer uit op. Even laten uitlekken en je kunt de plant weer in z’n overpot op z’n plek zetten.

Een beetje plantengeschiedenis
Azalea’s worden pas sinds 1810 in Europa gekweekt. Vooral Engelse, Belgische en Duitse kwekers zijn ermee bezig geweest. In de USA wordt de  kamerazalea nog altijd ‘Belgian Indica’ genoemd.

TIP
In Japan gelden kamerazalea’s als brengers van geluk. Mooier kun je niet krijgen of geven!

In kort bestek
Een prachtige wit bloeiende kamerazalea is in deze tijd van het jaar schitterend om te hebben, te krijgen of te geven. Zo’n kleine heester kan vele weken lang bloeien als hij voldoende (zacht) water krijgt en niet in de felle zon staat. Uitgebloeide bloemen met het steeltje eraan verwijderen. Meer verzorging vraagt een kamerazalea niet. Een echte aanrader van GroenRijk met topkwaliteit.  

Ja, met deze vogelvoederbol lok je vogels naar je tuin

Op deze vogelvoederbol komen vogels af zoals kinderen op snoep. Maar wel verantwoord snoep uiteraard. Puur natuur! Heerlijk vinden ze het! En er is voor alle zaadzangers iets van hun gading, zolang ze het maar leuk vinden om aan een bungelende bol te komen dineren (en ontbijten en lunchen plus hapjes tussendoor). En jij raakt niet op ze uitgekeken. Het is fantastisch om al die vogels bezig te zien. Al die verschillende karakters, ook bij dezelfde soort. Vogels zijn net als mensen… Hang zo’n bol op, dan zul je het zelf zien. En als jij het leuk vindt, vinden anderen dat ook. Dus als je voor de feestdagen ook nog een leuk cadeautje voor iemand anders zoekt…

Het zijn echt niet alleen kleine zangvogels die op je vogelvoederbol afkomen, ook lijsters en merels, kauwtjes, gaaien en eksters zijn graag van de partij. Maar natuurlijk zijn het de mezen die er de meest acrobatische toeren op uithalen: koolmezen, staartmezen, zwartkopmezen, pimpelmezen, noem maar op. Met een beetje geluk komt er zelfs een boomkruiper of boomklever op af. Ook dat zijn vogels die hier de winter doorbrengen en die jij door de winter kunt helpen door ze goed en gezond voer te geven.

Zo’n vogelvoederbol is prima voor ze
Er zit van alles in: vetbollen en heel gevarieerde zaden en zaadmengsels. Lang niet alle zaadetende vogels eten hetzelfde: ze hebben zo hun voorkeuren. Je zult al gauw merken dat de ene zaadsoort veel sneller verdwijnt dan de andere. Dat komt dan door de soort vogels die je op je bol krijgt. Het is ook maar net waar ze op dat moment behoefte aan hebben. Vogels weten van nature wat goed voor ze is. En dat goede zit allemaal in de vogelvoederbol. Bijvoorbeeld zoutloze vetbollen (zout is slecht voor vogels, dus dat zit er niet in) die een hoge voedingswaarde hebben. Dat zelfde geldt voor zonnebloempitten en (ongebrande!) pinda’s die heel olierijk zijn en bovendien veel vitaminen bevatten. Lijnzaden bevatten veel Omega-3-vetzuren. Daarvan is vastgesteld dat het vooral meehelpt om het verenkleed van vogels in optimale conditie te houden. Dat is vooral ’s winters hard nodig, omdat de veren de isolatielaag voor vogels zijn (veren werken wat dat betreft nog beter dan thermokleding voor ons). In de bol zit in de zaadmengsels ook nigerzaad dat veel calcium en voldoende fosfor bevat, eiwitrijk hennepzaad, ook raapzaad en koolzaad (zeer eiwit- en vetrijk) en blauwmaanzaad. Er kan ook kanariezaad (witzaad) bij de zaadmengsels zijn gevoegd, samen met soorten zoals saffloorpitjes die je heel gemakkelijk voor zonnebloempitten kunt houden, maar het zijn distelzaden.  Allemaal heel gezond!

De beste plek
Hang de bol liefst zo op dat hij van alle kanten bevlogen kan worden. De vogels moeten zich er veilig voelen en gevaar al op voldoende afstand zien aankomen. Zorg dat katten er niet bij kunnen. Hang je vogelvoederbol daarom ook hoog genoeg op. Vergeet ook jezelf niet: je moet al dat gezellige vogelgedoe liefst vanuit huis kunnen zien. Bovendien is zo’n vogelvoederbol best een decoratief ding in de tuin of op een balkon. Hang de bol daarom ook niet te ver van een raam. Vogels vinden het prettig als er niet te ver van de bol een schuilplek is waar ze bij gevaar in kunnen duiken, bijvoorbeeld een grote groenblijvende struik. Zorg wel dat je de bol voldoende stevig vastbindt. Hij mag natuurlijk niet naar beneden vallen. De vogels vinden het absoluut niet erg als hij door hun gedoe en in de wind wat draait.

TIP
Als het kan is het ook fijn als er een vlakke bodem onder de bol aanwezig is. De vogels knoeien nogal bij het eten. Er vallen dus ook stukjes zaad op de grond, waar dan weer minder handige klauteraars op afkomen (merels bijvoorbeeld eten liever van de grond).

Ook heel belangrijk
Behalve vetten en eiwitten zijn ook vitaminen (vooral vitamine C) heel belangrijk voor vogels. Dat halen ze graag uit stukjes appel en peer (dat mogen ook schillen en klokhuizen zijn) of andere, vlezige vruchtsoorten. Leg die ook regelmatig ergens voor ze neer. Als jij een appel eet, geef er dan ook een (in stukjes gesneden) aan de vogels. Vogels lijken wat vitamine C betreft op mensen: ze kunnen het ook niet zelf aanmaken. Het moet dus uit het voedsel komen. Daarnaast heeft GroenRijk nog veel meer om de vogels in je tuin een plezier mee te doen. Speciale zoutloze vogelpindakaas bijvoorbeeld. Naast zaadeters en alleseters zijn er onder de vogels ook uitgesproken insecteneters. Voor die vogelsoorten kun je bij GroenRijk speciaal voer kopen, waar onder andere ook roodborstjes zich graag aan tegoed doen.

In kort bestek
Zo’n decoratieve vogelvoederbol van GroenRijk is samengesteld uit netjes vol verschillende, voor vogels heel gezonde zaadsoorten en vetten. Vitaminen, eiwitten, mineralen, het zit er allemaal in. Je kunt de bol overal in je tuin of op je balkon ophangen, maar zorg dat je er vanuit je raam zicht op hebt. Al dat vogelbezoek is een feest om te zien. Help de vogels de winter door!

Ja, de kerstster staat graag op een lichte plaats, maar niet in de volle zon

Kerststerren of poinsettia’s worden al sinds 1834 in Europa gekweekt, maar bijna een eeuw lang zag men er niet zoveel in. De planten leken toen nog sterk op de wilde exemplaren die in Mexico groeiden. Ze hadden nog niet de mooie, grote schutbladen achter de bloemen die de planten tegenwoordig heel trots laten zien. Die verandering hebben we te danken aan de Duitse kweker Paul Ecke die in 1918 met het toen gloednieuwe ras ‘Oakleaf’ op de markt kwam. Dat was een sensatie en vormde wereldwijd aanleiding om ook met deze planten te gaan experimenteren. Dat leidde tot een volgende grote stap in de kerststerontwikkeling die vooral door de Amerikaanse kweker Paul Mikkelsen (uit Californië) werd gezet: de schutbladen werden niet alleen nog groter en kleurrijker, maar het lukte ook om de planten het hele jaar door in bloei te krijgen. Bij ons is de kerstster vooral een kleurrijke plant voor de donkere dagen in de laatste en eerste maand van het jaar gebleven. Maar wat een variatie is er nu. Een heel scala aan kleuren, volgroen en bont blad, allerlei kweekvormen, mini’s en maxi’s, struik- en stamvormen. De kwekers hebben zich uitgeleefd om kerststerren te creëren waar je niet omheen kunt. Die horen er rond de kersttijd absoluut bij. GroenRijk biedt nu een paar heel speciale aan tegen heel aantrekkelijke prijsjes.

Waar hebben we het eigenlijk over?
Over planten die officieel Euphorbia pulcherrima heten en vroeger behalve kerstster ook wel poinsettia werden genoemd. De wilde soort is een groenblijvende struik uit het tropische Mexico. Weinig vertakt, tot 120 cm hoog, met grote spits-eivormige, gesteelde bladeren (soms wat eikenbladachtig ingesneden). Aan de toppen van de twijgen verschijnen groepjes minieme groenig-gele bloempjes met daarachter de kleurrijke schutbladen. Bij de wilde planten vormen die schutbladen een enkele laag, bij veel gekweekte rassen zijn het er meer en geven ze een dubbele, gevulde bloemindruk. Aan de bloempjes kun je duidelijk zien dat het om een wolfsmelksoort gaat. Het witte melksap dat uit de takken komt als de plant wordt verwond, maakt dat nog eens extra duidelijk.

Wat GroenRijk nu aanbiedt is heel bijzonder
Het gaat om twee speciale, recent ontwikkelde en heel mooie cultivars: de rode kerstster ‘Tapestry’TM en de rood-witte ‘Ice Punch’TM. Het bijzondere van de framboosrood bloeiende ‘Tapestry’TM is het sublieme, klimop- of hulstachtige, bonte blad eronder. Dat is groen met wit en roomgele randen. Echt schitterend. Een goed vertakkende, rechtop groeiende, zeer rijk bloeiende plant die tot 40 cm hoog wordt en 30 cm breed. De kleurencombinatie van deze sterke plant is echt fantastisch. Dat geldt zeker ook voor ‘Ice Punch’TM. Daarbij is het ‘gewone’ blad volgroen, maar de schutbladen vertonen twee kleuren: kersrood met forse witte vlekken in het hart van elk blad. Die schutbladen zijn heel bijzonder en trekken enorm de aandacht. Dat hebben we al duidelijk gemerkt.

Eenvoudige verzorging
Zowel de rode ‘Tapestry’TM als ‘Ice Punch’TM kunnen je kamer makkelijk 3-4 maanden sieren. Daarna zou je plant zelfs  nog in de tuin kunnen zetten, maar ze zijn niet winterhard. Daarom worden ze meestal weggedaan als ze stoppen met bloeien. De planten doen het prima bij normale kamertemperaturen, als ze maar voldoende water krijgen. Zorg dat de temperatuur ook ’s nachts niet te sterk zakt (niet onder 15 °C). Eigenlijk is het heel eenvoudig: als jij de temperatuur in huis lekker vindt, vindt je kerstster dat ook. Geef steeds opnieuw water als de potgrond waarin ze staan, droog aanvoelt. Doorlekkend gietwater afgieten. Laat dat niet onder in de pot staan Tîjdens de bloei hoef je de planten geen voedsel te geven. Zorg dat je je kerstster goed verpakt vervoerd als het koud weer is. Zet hem na thuiskomst niet in de volle zon, maar wel op een lichte plek.

Kerststerren zijn kortedagplanten
Dat betekent dat ze een periode met weinig licht nodig hebben om te kunnen gaan bloeien. De planten die nu worden aangeboden hebben zo’n periode net achter de rug en tonen al schutbladen met een volle kleur. Enkele van de kleine bloempjes in het hart zijn al open. Ze zitten ook goed in het blad en hebben stevige stengels. Dat is de beste fase voor aankoop, want ze hebben hun hele bloeitijd nu nog voor zich. De forse potmaat (13 cm) duidt op stevige planten.

TIP
Het witte wolfsmelksap dat bij beschadiging uit de stengels komt, is giftig. Het kan irritaties geven. Je kunt het ‘bloeden’ stoppen met een brandende lucifer (of kaarsvlam).

In kort bestek
GroenRijk heeft nu twee uitzonderlijke kerststerren (poinsettia’s) voor je: de prachtige Euphorbia ‘Tapestry’ met framboosrode schutbladen en bont blad met (room)witte vlekken en/of de groenbladige ‘Ice Punch’ met kersrode, witgevlekte schutbladen. Allebei heel apart en mooi! Om met de kerst en daarna nog maandenlang van te genieten. Gewone kamertemperaturen zijn prima. De verzorging is eenvoudig. Echte rijkbloeiende aanraders!  

In december is Phalaenopsis Woonplant van de maand. Deze oogstrelende orchidee met ranke stelen, glimmende bladeren en vlinderachtige bloemen brengt je stijl, klasse en een vleugje Azië.

Bloemen als vlinders
Phalaenopsis, dat komt van het Griekse ‘phalaina’ (mot) en ‘opsis’ (gelijkend). En inderdaad, de bloemen van de Phalaenopsis lijken op vliegende motvlinders. Daardoor wordt de plant ook wel Vlinderorchidee genoemd. De bloemen zijn er in het paars, roze, zalmkleur, wit, geel en zelfs blauw (deze zijn geverfd) en hebben vaak een creatief gespikkeld of gestreept patroon. Bovendien heeft het hart van de bloem een uitstekende ‘onderlip’.

Helemaal uit Azië en Australië
De Phalaenopsis heeft behoorlijk wat reiservaring. De plant werd rond 1700 ontdekt in de tropische regenwouden van Azië en Australië en kwam met ontdekkingsreizigers mee naar West-Europa. De orchidee is van nature gewend om te groeien in bomen en op rotsen, maar vermaakt zich ook op jouw ventersbank of bureau.

Geniet lang van je Phalaenopsis
Zo houden jullie het samen leuk: zet de Phalaenopsis op een plaats met voldoende licht, maar vermijd felle zon tussen april en oktober. Als de wortels wit zijn geworden, wil de plant graag een slokje. Dompel de pot eens in de 7 tot 10 dagen ongeveer 10 minuten onder in lauw (regen)water zodat de wortels zich kunnen volzuigen met vocht. En als de verwarming aan staat, kun je de bladeren regelmatig besproeien. Bovendien kun je de plant bemesten met orchideeënvoeding. Van november tot en met februari een keer per maand, de rest van het jaar twee keer per maand. Daar wordt je Phalaenopsis blij van.

Leuk om te weten:

• Veel orchideeën verspreiden een lichte geur, ze ruiken het sterkst bij zonsopgang.
• De Phalaenopsis staat symbool voor verbondenheid, vrouwelijkheid, samenwerking, spiritualiteit, elegantie en eigenwaarde en is daarom een perfect cadeau.
• Phalaenopsis voelt zich het allerprettigst bij een temperatuur tussen de 20°C en de 22°C. De minimumtemperatuur voor de plant is 16°C.
• Wist je dat de Nederlandse schoenenontwerper Jan Jansen een Orchid Shoe heeft ontworpen, gebaseerd op de vormen van de orchidee?
• Om de plant voor een tweede keer in bloei te brengen, knip je de tak boven het tweede oog (van onderaf geteld) af. Daarna zet je de plant op een koelere plaats neer en na ongeveer 2 maanden zet je de plant weer terug om te genieten van de mooie bloemen. Vergeet niet de plant dan weer regelmatig water te geven.
• Niet zo veel ruimte? Er zijn steeds meer kleine Phalaenopsis verkrijgbaar.
• Zelfs de wortels van de Phalaenopsis zijn het bekijken waard, een glazen plantenpot is dus een goed idee.
• Phalaenopsis wordt door veel mensen als dé orchidee gezien. Alle Phalaenopsis zijn inderdaad orchideeën, maar niet alle orchideeën zijn Phalaenopsis. Andere orchideeën zijn bijvoorbeeld Cambria, Dendrobium, Oncidium en Vanda.
• Phalaenopsis was een van de eerste tropische bloemen die verschenen in Victoriaanse bloemencollecties.
• Voor de kust van Taiwan ligt Orchid Island, genoemd naar de Phalaenopsis die er rijkelijk bloeit.

In december zijn groenblijvende boompjes  met hun sfeervolle uitstraling ideaal om de feestvreugde te verhogen. Ze bieden niet alleen een fraaie aanblik, je hebt er ook geen groene vingers voor nodig. De miniboompjes zijn zo makkelijk dat er overal wel een plekje voor te vinden is: in de tuin maar ook op balkon of terras. Je hebt bovendien meteen een alternatieve kerstboom voor buiten. Zolang de grond niet bevroren is, kun je een miniboompje prima planten in de tuin. Hang er meteen wat LED-lampjes in want het groene miniboompje staat als Tuinplant van de Maand extra in de spotlights.

Vijf mini-toppers

• Fijnspar (Picea abies):  De fijnspar is veel beter bekend als kerstboom. In de tuin is deze groenblijvende naaldboom echter het hele jaar een sfeervolle aanwinst bijvoorbeeld op de achterste rij in een heestergroep.
• Dwergcipres (Chamaecyparis ‘Ellwoodii’): Een zuilvormig boompje met blauwgroene twijgen die ook voor hagen kan worden gebruikt.
• Jeneverbes (Juniperus ‘Strica’): De jeneverbes is een smal kegelvormig boompje met blauwgroene naaldjes. De blauwgroene tint zorgt in de tuin en op het terras voor een mooie afwisseling. 
• Witte spar (Picea glauca ‘Conica’): Dit boompje heeft een dicht vertakte kegelvorm en groeit heel langzaam. Ideaal om in potten en manden te zetten. In de border vormt de witte spar met zijn kegelachtige groei een mooi verticaal accent ook in de winter.
• Levensboom (Thuja occidentalis): Op een lichte plek is dit boompje vrijwel overal inzetbaar. In de winter zorgt deze conifeer een belangrijk groen accent en in de zomermaanden een rustpunt tussen bloeiende planten. Wrijf eens met je handen door de takken. Er komt dan vaak een heerlijk, kruidig luchtje vrij.

Tip: hang in december behalve LED-lampjes ook eens vetbolletjes of pindaslingers in de boom. Vogels zijn er dol op!

Ja, platmos is zeer geschikt als decoratiemateriaal in bijvoorbeeld manden, schalen en kerststukken

Mossen zijn prachtig en heel bijzonder. Eigenlijk zijn het oerplanten die al op aarde groeiden toen hogere plantvormen hier nog niet eens bestonden. Ze vormen ook nog geen bloemen en zaden, maar sporen, net zoals algen, varens, paardenstaarten, wolfsklauwen en zwammen. Er bestaan twee grote groepen: levermossen en bladmossen. Bladmossen vormen echte blaadjes en sporen in sporendoosjes die ‘een mutsje op hebben’. Het platmos dat GroenRijk nu gedroogd aanbiedt, is zo’n bladmos. Het gaat zelfs om een van de mooiste soorten, namelijk ‘gerimpeld bladmos’ (wetenschappelijke naam: Plagiothecium undulatum; het wordt ook wel IJslands mos genoemd). Het wordt vooral uit Denemarken geïmporteerd, maar deze soort is inheems in heel Noordwest-Europa. Dit mos komt ook in Nederland voor (alleen niet in Zeeland). Het groeit voornamelijk in bossen en liefst op een lekker dik naaldenpakket (zoals je dat in sparrenbossen ziet) en in de schaduw. Het houdt daar de bodem vochtig, vormt een prachtige kiemlaag voor zaden van andere planten en het helpt hier en daar zelfs mee aan veenvorming in de natuur. Je kunt met platmos je bloemschikkingen – en zeker de kerststukjes die je maakt – een perfecte finishing touch geven. Prachtmateriaal!

Absoluut geen bedreigde soort
Het platmos van GroenRijk is niet alleen een van de mooiste, maar ook een van de meest algemene soorten. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je de natuur schaadt door dit platmos in je schikkingen te verwerken. Het is een soort die zich in de natuur razendsnel uitbreidt. Je herkent het aan de iets gerimpelde blaadjes. In Nederland neemt de hoeveelheid platmos flink toe. Een van de redenen daarvoor is het feit dat de bossen tegenwoordig natuurlijker worden beheerd en wat ouder mogen worden. Dat geeft mogelijkheden voor de mossen. Er worden tegenwoordig zelfs zogenaamde ‘kapsels’ gemeld: stukken grond die compleet door dit mos zijn overgroeid. Gerimpeld platmos komt ook steeds meer in rauw veen en veenmosrietland voor. Die uitbreiding kan ook worden veroorzaakt door de sterk verbeterde luchtkwaliteit. De lucht is tegenwoordig veel schoner dan twintig-dertig jaar geleden. Mossen zijn daar heel gevoelig voor.

Heel decoratief
De vele kleine ‘staartjes’ waaruit platmos bestaat, hebben iets gezelligs. Iedere schikking wordt er mooier mee. Je kunt het platmos prachtig gebruiken om er binddraad en dergelijke materialen mee te verdoezelen en daarmee ook het mos zelf onzichtbaar vastzetten. Platmos komt vooral zo goed over door de fijnheid en zachte indruk die het maakt. Iedereen vindt het mooi. Het is een soort miniatuurwereldje op zich waar alles goed tegen uitkomt en mee combineert.

Zo groeit het
Mos vormt geen wortels, platmos ook niet. Het groeit als vrij losse laag op de grond, op boomstronken enz.. Platmos vormt wel (in dit geval gerimpelde) blaadjes aan liggende stengeltjes. De kleur van platmos kan groen tot bijna wit zijn. Zoals hierboven al vermeld, bloeit mos niet en vormt het geen zaden, maar sporen. Die groeien bij dit mos in het voorjaar in kleine, gesteelde doosjes met daarop een dekseltje dat er afspringt als de sporen rijp zijn. Maar dan kunnen ze er nog niet uit. Dat lukt alleen bij droog weer, want boven in het doosje zitten nog tandjes die bij vochtig weer de boel dichthouden en alleen bij mooi weer opengaan. In het doosje zit een soort springdraadjes die de sporen eruit schieten. Alles is zo klein dat je bijna een loep nodig hebt om het te zien. Uit die sporen ontstaan eerst zogenaamde voorkiemen (kleine groene ‘draadjes’) en uit zo’n voorkiem groeit een nieuw mosplantje dat uit eicellen weer uitzaaiende sporendoosjes ontwikkelt. Als je er oog voor krijgt, is de mossenwereld fascinerend!

Voor alle duidelijkheid: het bekende, grijze rendiermos is geen mos
Wie kent het niet: grijs rendiermos is helemaal geen mos, maar een korstmos, een samenleving van zwammen en wieren die je ook wel kent van de platte grijze, gelige of anders gekleurde plakkaten die op paaltjes, boomstammen en dakpannen groeien. Als die bij jouw huis veel voorkomen, mag je blij zijn. Het betekent namelijk dat de lucht er heel schoon is.

TIP
Je kunt gedroogd platmos heel lang op een droge plek bewaren. De kwaliteit loopt dan niet terug. Dus hou je iets over, gebruik je het gewoon later…

In kort bestek
Platmos is geweldig decoratiemateriaal voor kerststukjes en andere schikkingen. Puur natuur! Aangeboden wordt de algemeen voorkomende soort gerimpeld platmos, Plagiothecium undulatum, met gerimpelde blaadjes. De originele kleur (groen tot bijna wit) is ook tijdens het droogproces behouden. Het platmos dat GroenRijk aanbiedt ziet er dus heel natuurlijk uit en laat zich makkelijk verwerken. Iedereen kan er iets moois mee maken!

Ja, de mini-kerstster staat graag op een lichte plaats zonder direct zonlicht

De kerstster (Euphorbia pulcherrima) met zijn gekleurde bladeren rond de minieme bloempjes, is een graag geziene plant tijdens de winterse feestdagen. Hij wordt soms nog bij de oude naam Poinsettia genoemd. In Midden-Amerika, met name Mexico, waar de planten in het wild groeien, worden het metershoge, grote struiken. Als ze bloeien vallen ook daar die felgekleurde schutbladeren op, hoewel die bij de wilde soort wel een stuk kleiner zijn dan bij de kleinere gekweekte planten die wij als kerstster kennen. Maar het kan nog leuker en kleiner. GroenRijk heeft nu echte mini-kerststerren voor je in de aanbieding. Eigenlijk zijn dat baby-plantjes die al wel rijk bloeien. Met hun 12 cm zijn het heel aantrekkelijke miniaturen van de grote kerststerren op stam, die gemakkelijk 60 cm hoog kunnen zijn. Juist dat kleine is heel aantrekkelijk en geeft een eigen sfeer. Ze zijn heel mooi en hebben diverse kleuren waarmee je prachtig kunt combineren. Vroeger was er alleen de rode, nu zijn ze er ook met roze, witte en zelfs crème schutbladeren rond de minieme groengele bloempjes.

Kerststerren zijn een fraaie wolfsmelksoort
Dat ze bij die familie horen, wordt pas duidelijk als je de baby-kerststerren zou doorkweken en ook zou gaan snoeien. Dan zul je zien dat er kleverig, wit melksap uit de takken komt. Dat melksap sluit na enige tijd open snoeiwonden af. Net zoals bloed verdroogt het tot een korst. Zo beschermt de plant zichzelf tegen gevaarlijke indringers en infecties. Er wordt vaak gedacht dat kerststerren wegwerpplanten zijn, maar die bestaan niet in de natuur. Je kunt de baby-kerststerren met wat zorg heel goed overhouden en ze tot volwassen planten opkweken waar je jaren plezier van kunt hebben. Dat is wat de kwekers zelf ook doen. Het is het proberen zeker waard en nog leuk ook!

Goede verzorging is niet moeilijk
Kerststerren zijn sterke planten, maar ze horen wel in de tropen thuis. Ze hebben een hekel aan kou (met vorst weten ze geen raad), maar vreemd genoeg hebben ze ook moeite met vrij hoge temperaturen. Ideaal is een kamertemperatuur van 18-20 °C. Voorkom grote temperatuurschommelingen. Je kerstster kan daarop reageren door zijn blad te laten vallen. Dat doet hij zeker bij te lage temperaturen, maar ook als hij op de tocht of te lang nat staat. Zet je plantjes op een lichte plek, maar niet in direct fel en heet zonlicht (dus niet voor een raam pal op het zuiden), maar ook niet boven een radiator of dicht bij een kachel. Geef niet te veel water – kerststerren hebben een hekel aan ‘natte voeten’ – maar zorg wel dat de potgrond nooit helemaal uitdroogt. Voel regelmatig even met een vinger op de potgrond of deze wat droog is. Als dat zo is kun je opnieuw water op kamertemperatuur geven. Giet overtollig (doorgelekt) water af (uit de pot of van de onderschotel). De plantjes vinden het ook lekker als je het blad zo nu en dan benevelt (met fijne waterdruppeltjes uit een nevelspuit). Dat houdt de lucht wat vochtiger. Door te droge lucht kunnen de bladranden geel of bruin worden. De planten staan in 10 cm-potjes en hebben het voedsel uit de potgrond die erin zit, vrij snel verbruikt. Geef daarom eens per week vloeibare plantenvoeding in het gietwater. Als je ze wilt overhouden, kun je ze het beste overplanten in een wat grotere pot met meer potgrond zodat ze goed door kunnen groeien. Geef dan na de bloei (tot mei) minder water. Het is dan namelijk hun rustperiode. Vanaf mei weer meer water geven en dan ook weer wekelijks plantenvoeding. Zet de planten tijdens de zomer op een beschut, niet te warm plekje buiten. Vanaf oktober een zogenaamde kortedag-behandeling geven  (zie hieronder). Die hebben ze nodig om weer te kunnen bloeien.

Kortedagplanten
Een kerstster gaat pas bloeien als hij eerst een periode met weinig licht (korte dagen) heeft meegemaakt. Die eigenschap maakt het voor kwekers mogelijk om de natuurlijke bloeitijd te variëren. Om ze aan de bloei te krijgen, laten ze de plantjes ca. acht weken lang iedere dag veertien uur in het donker staan. Dat is de kortedag-behandeling. Daarna gaan de schutbladeren rond de bloempjes kleuren en die kleurige bladeren sieren de planten weken- tot maandenlang.

TIPS

• Zorg dat je het kleverige, witte melksap uit de planten niet aan je handen krijgt. Als je er daarna mee in je ogen zou wrijven of je krijgt het sap in je mond, kan dat vervelende irritatie geven.
• Als de planten na een beschadiging erg bloeden, kun je wondjes dichtschroeien met een brandende lucifer.
• Vervoer de plantjes goed ingepakt. En thuis pas uitpakken. Kou tijdens het vervoer kan funest zijn.

In kort bestek
De kleurrijke mini-kerststerren die GroenRijk nu aanbiedt zijn aantrekkelijke baby-planten die al trots hun prachtig getinte schutbladen rond de bloemschermpjes laten zien. Ze doen het uitstekend op een lichte, tochtvrije plek in huis en bij normale kamertemperaturen. Zet ze in een leuk overpotje, geef regelmatig (niet te veel!) water en eens per week wat plantenvoeding. Dan heb je er een hele tijd plezier van. Kleur tijdens de donkere dagen.

Nieuw jaar, nieuwe Woonplanten van de maand. De aftrap gebeurt door de Yucca of palmlelie, Woonplant van de maand januari. Deze eigenwijze stressverlager staat bekend om zijn puntige bladeren en Tex-Mex uitstraling.

De cowboy onder de woonplantenEen explosie van groen-geel-grijze, leerachtige bladeren die eindigen in een punt, soms groeiend uit een stammetje of direct uit de aarde, dat is typisch de Yucca. Een stoere woestijnbewoner die niet houdt van geknuffel, maar in alle stilte zijn best doet jou zo lang mogelijk trouw te zijn en je rust te geven. Stoer, stekelig en betrouwbaar: eigenlijk is de Yucca de cowboy onder de woonplanten.

Warme en droge habitatVan huis uit is de Yucca wel wat warmte en droogte gewend. De plant komt oorspronkelijk uit het zuiden van de Verenigde Staten, Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Daar groeide hij op in woestijnachtige gebieden, maar bij jou thuis aardt hij ook prima.

Verzorging van de YuccaZo houd je een Yucca in optima forma: zet de plant op een lichte plaats, maar niet in de volle zon. Geef de woonplant daarbij regelmatig water, en verwen hem af en toe met plantenvoeding. Laat de potgrond tussen de gietbeurten wel licht uitdrogen om rot te voorkomen. Worden de onderste bladeren bruin en lelijk? Haal ze dan weg, zo geef je nieuw blad meer energie om te groeien.

Leuk om te weten:

• De Yucca is de ideale plant om cadeau te geven aan mensen die wel van groen houden, maar nogal losjes zijn qua water-geef-regime.
• De Yucca heeft, net als andere planten, de gave om mensen te kalmeren. Uit onderzoek van de Engelse universiteit Surrey blijkt dat mensen in een kamer met veel groen veel minder gestresst zijn en een lagere bloeddruk hebben dan in een ruimte zonder planten. 
• Yuccasoorten worden soms verward met de eetbare cassave (maniok) die in het Spaans yuca genoemd wordt.
• De indianen wisten al lang dat de Yucca een bijzondere plant is. Niet voor niets noemen ze hem de ‘boom van het leven’. Ze vereerden de Yucca vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen en gebruikten de bladeren en wortel voor de behandeling van psoriasis, roos, haaruitval, huidzweren en ontstekingen. 
• Sommige Yuccasoorten hebben bloemen. Deze ivoorkleurige bloem is sinds 1927 het symbool van de Amerikaanse staat New Mexico.
• Het geslacht Yucca bestaat uit wel 40 soorten: het formaat wisselt van kleine struiken tot bomen.

Je wilt graag planten in huis, want planten zijn gezellig, creëren een fijne sfeer en zorgen voor een zuivere lucht. Het probleem is echter dat je niet gezegend bent met groene vingers en je hebt eigenlijk ook geen tijd voor veel onderhoud. Een plant is natuurlijk wel het mooist als hij de onderhoud krijgt die hij nodig heeft. De oplossing? Onderhoudsvrije kamerplanten!

Er zijn verschillende onderhoudsvrije kamerplanten te koop. Wij lichten er een aantal voor u uit.

1. De Polyscias is een ideale kandidaat voor mensen die niet heel gedisciplineerd met hun planten kunnen omgaan. Deze plant heeft namelijk weinig water nodig en heeft liever een iets te droge dan een te natte wortelkluit. Met af en toe een beetje plantenvoeding maak je de plant helemaal ‘happy’ en gaat hij lekker lang mee. Ook is het ideaal dat de Polyscias niet al te veel zonlicht hoeft te hebben om flink te groeien. Op donkere plekjes doet deze plant het ook prima, wat betekent dat je er echt bijna geen omkijken naar hoeft te hebben.
2. Ben je geen kampioen in verzorging? Dan is de kamerplant Kalanchoë echt iets voor jou. Doordat deze plant dikke vetachtige bladeren heeft, houdt hij water lekker vast. Eens per week water geven is dus voldoende! Voeg je eens per drie weken nog een scheutje plantenvoedsel aan het water toe, dan is hij helemaal gelukkig. De Kalanchoë gedijt het best bij een gemiddelde kamertemperatuur en houdt van zon.
3. Heb je geen plantentalent, maar wil je toch genieten van een bloeiende kamerplant? Dan is een Kaaps viooltje ideaal! Kaapse viooltjes kunnen uitstekend tegen warmte en droge lucht en bloeien moeiteloos maanden achtereen. Besproei Kaapse viooltjes niet! Geef ze pas water wanneer de aarde nagenoeg uitgedroogd is. Zelfs dan geldt: weinig water is voldoende! De standplaats moet licht zijn, maar wel uit de zon. Zo houd je je Kaapse viooltje helemaal tevreden!
4. Wie wil er nu geen geldboom? Wij hebben er eentje voor je! Geen echte helaas, maar een Crassula ovata, ofwel geldboom/apebroodboom. De Crassula ovata is één van de gemakkelijkste kamerplanten. Ze verdragen van alles waar mensen zonder groene vingers zich schuldig aan maken, zoals droge lucht, slechte potgrond, volle zon, maar ook halfschaduw en ongeregeld gieten. Ze houdt alleen niet van zwemmen, dus geef niet teveel water in één keer. De vetplant groeit onstuitbaar, waarbij de ronde stammen zich rijkelijk vertakken, zodat een struikvorm ontstaat van tientallen centimeters hoog. Ze kan bloeien met witachtige stervormige bloemen in kleine schermen bij elkaar. In de huiskamer gebeurt dit echter helaas zelden. Wordt de plant te groot, dan is ze zeer gemakkelijk te verjongen. Je breekt simpelweg de oudere bladeren van de stam en zet deze aan de voet weer in de aarde. Hier groeien dan weer jonge plantjes uit. Ideaal om een zelf gekweekt cadeautje te geven!
5. Een cactus die in de winter bloeit en met name in de decembermaand erg geliefd is in veel huishoudens, dat is de Kerstcactus (Schlumbergera)! Hij vervangt je kerstboom moeiteloos doordat hij veel kleur heeft en de donkere maand opfleurt. De plant komt oorspronkelijk uit het bruisende Rio de Janeiro, waar hij in bomen groeit. In Nederland wordt de plant in potten of hangmandjes gekweekt, die voor het raam geplaatst/gehangen kunnen worden. Hij wordt liever niet in de felle zon gehangen en hij heeft liever te weinig water dan teveel. Het is immers een cactus. In de regel is één keer per week gieten voldoende, zelfs als de plant in bloei staat. Als je je aan bovenstaande regels houdt gaat het je lukken om de plant het jaar door te laten groeien. Simpel! Toch?

Ja, deze Sansevieria is een sterke plant die bekend staat om zijn luchtzuiverende werking

Deze bijzondere ‘vrouwentong’ is in 2013 gelanceerd en maakt sindsdien een bijna ongekende zegentocht mee. Vanwege zijn robuuste eigenschappen is hij zelfs tot ‘Student Plant of the Year’ uitgeroepen. Sansevieria (spreek uit Sanse-vie-eeriaa, niet Sanse-veeriaa) kirkii ‘Friends’ wordt ook wel de ‘Commando onder de planten’ genoemd. Hij weet zich namelijk onder (bijna) alle omstandigheden te redden en laat je niet gauw – zeg maar nooit – in de steek. Echt een ‘vriend voor het leven’ waar je altijd van op aan kunt en die maar heel weinig van jou vraagt.

‘Friends’ behoort tot een Sansevieria-soort uit Oost-Afrika: Sansevieria kirkii, een van de ongeveer zeventig soorten Sansevieria’s die er bestaan. Deze soort heeft heel speciale eigenschappen. Het is dus een plant uit de tropen. Dan zou je weelderige groei verwachten, maar dat valt bij ‘Friends’ best mee. Als hij het bij je naar zijn zin heeft, vormt hij vanuit de pot veel nieuwe scheuten, maar die worden – anders dan bij veel andere vrouwentongen – niet hoger dan 20-30 cm. Eigenlijk zijn het kortgesteelde bladeren die uit een soort wortelstok groeien. Als je goed kijkt zie je dat ze uit een soort bladrozet tevoorschijn komen – bij de voet komt ieder blad uit een kokertje van andere bladeren die niet verder uitgroeien. Dat zie je bij meer planten uit de familie van de Dracaenaceae (ook wel Agavaceae) – daar horen de Sansevieria’s dan ook bij.

Fantastisch blad!
Sansevieria ‘Friends’ heeft werkelijk prachtig blad. Veel mooier dan je van de ‘gewone’ vrouwentongen gewend bent. Het is donkergroen en heel mooi gemarmerd. Je koopt deze planten nu bij GroenRijk in een flinke maat – ze hebben al veel bladeren en zijn gekweekt in een royale pot van 15 cm doorsnee. Dat toont meteen! Daar kun je dus ook als cadeau mee scoren. ‘Friends’ is er goed voor! En wat nog mooier is: Sansevieria’s staan bekend om hun luchtzuiverende werking. Ze ademen vervuilde lucht in en scheiden schone zuurstof uit. En dat niet alleen: ze vormen tijdens dat fotosynthetische proces ook heel veel zogenaamde negatieve ionen (een soort elektrisch geladen luchtdeeltjes) die heel goed voor ons zijn en waarvan er voldoend in de lucht moeten zitten die we inademen. Krijgen we daar te weinig van dan kunnen we ziek worden. Met Sansevieria’s kun je dat voorkomen. Het zijn geweldige ionisatoren. Ook heel goed in kantooromgevingen.

Bijna onverwoestbaar
Door zijn compacte groei en ijzersterke gestel is Sansevieria ‘Friends’ een plant die overal past en wil groeien. Helemaal als hij voldoende licht krijgt en af en toe water en voeding. Geef nooit te veel water. Je mag hem gerust een keertje vergeten of een paar weken op vakantie gaan. Dat zal ‘Friends’ je niet kwalijk nemen. Als je hem verwaarloost zal de groei stagneren, maar hij houdt het heel lang vol en zal weer vrolijk doorgroeien als je hem daarna weer goed verzorgt. Eén ding: zorg wel dat de temperatuur in de omgeving waar hij staat niet onder 10 °C zakt. Anders krijgt hij het te koud en kan hij gaan rotten bij de bladbasis. Z’n tropische aard heeft hij niet verloren… Nog iets: zet je ‘Friends’ nooit vanuit een licht beschaduwde plek ineens in de volle hete zon: dan kan het blad namelijk schroeiplekken gaan vertonen.

Andere Sansevieria’s
Sansevieria kirkii ‘Friends’ behoort tot de selecte groep van minder bekende soorten. De meest gekweekte vrouwentongen – ze worden ook wel bajonetplanten genoemd –  behoren tot de soort Sansevieria trifasciata. Daarvan bestaan tientallen cultivars met grijsgroen, groen, geel gestreept en zilver gemarmerde bladeren. Sommige worden wel tot 150 cm hoog. Iets minder algemeen zijn de kweekvormen van Sansevieria cylindrica die cilindervormig opgerold bladeren hebben die tot ca. 100 cm lang en wel 2-3 cm dik kunnen zijn. Jonge bladeren vertonen vaak donkergroene dwarsbanden, ouder blad kan bij deze soort gegroefd zijn.

De bloei
Sansevieria’s kunnen prachtig bloeien met vaak sterk naar honing ruikende bloemen (de nectar kan eruit druipen!). Die bloemen zijn wittig of geelachtig en ze staan als een soort smalle buisjes in flinke aantallen in recht omhoog groeiende bloeiwijzen.

De naam
Sansevieria’s  zijn genoemd naar de geleerde krijgsman Raimondo di Sangro, geboren in Napels, vorst van San Seviero (1710-1771). Deze vorst had in zijn paleis een eigen laboratorium en heeft tal van wetenschappelijke vindingen op zijn naam staan. De Nederlandse namen ‘vrouwentongen’ en ‘bajonetplant’ spreken voor zich, evenals het Engelse ‘Mother-in-law’s tongue’. Dan is het Amerikaanse ‘Snake Plant’ al een stuk vriendelijker.

TIP
Beschadig de punten van de bladeren niet. Als dat gebeurt, groeit zo’n blad niet verder door.

In kort bestek
Sansevieria kirkii ‘Friends’ is een prachtige, bijzondere, compact groeiende, tot 30 cm hoge ‘vrouwentongen’plant met donkergroene, zilver gemarmerd bladeren. Ongelooflijk sterk, verdraagt tijdelijke (liefdevolle) verwaarlozing en doet het overal waar het licht en warm (niet onder 10 °C) genoeg is. De plant heeft een opvallende luchtzuiverende en ioniserende werking. Schitterend om te hebben en te geven. Nu bij GroenRijk in royale 15 cm-potten. 

Ja, verwijder regelmatig de uitgebloeide bloemen. Dan bloeit de Primula langer door

Dit type sleutelbloemen – uit de Primula Acaulis Groep – wordt ‘stengelloze sleutelbloemen’ genoemd. De officiële naam van de wilde soort is nu Primula vulgaris, vroeger Primula acaulis; daarnaar worden de hybriden in de handel nog steeds vaak genoemd. Heel verwarrend al die naamsveranderingen! De Nederlandse naam ‘stengelloze steutelbloem’ verwijst naar de zeer korte bloemsteeltjes – het lijkt of de bloemen ongesteeld op of vlak boven het rimpelige, groene bladrozet verschijnen. Meestal worden deze polvormende planten niet hoger dan 10-15 cm. De verschillen in hoogte zijn ontstaan doordat er ook met andere soorten is gekruist. De oorspronkelijke soort heeft geelwitte tot gele bloemen met een donkerder hart, de hybridenrassen laten ook heel andere, frisse, vrolijke en soms warme kleuren zien: rood, roze (ook bruinrood), blauw, lila, wit en uiteraard allerlei gele tinten. Maar iedere bloem heeft wel altijd een stervormig, geel hartje. GroenRijk biedt deze planten nu in zogenaamde ‘ton-sur-ton’-kleuren aan, dus in tintvariaties van dezelfde kleuren in een grote pot (20 cm doorsnee). Schitterende combinaties! Versier je kamer met deze Primula’s. Je hebt er wekenlang plezier van!

Oorspronkelijk stammen deze Primula’s met hun sterk gerimpelde bladeren uit de natuur van Zuid- en vooral Zuidwest-Europa, maar ze komen ook veel oostelijker – zelfs in Iran – nog in het wild voor. Vooral in de Pyreneeën kunnen ze hele bloeiende velden vormen op de vochtige, beboste berghellingen. Een fantastisch gezicht! Ze bloeien daar al heel vroeg (maart-april), maar de planten die je nu koopt dus nog veel vroeger. Die zijn door de kwekers eerder ‘in bloei getrokken’ zoals dat heet. Stengelloze sleutelbloemen zijn eigenlijk bosplanten die lichte schaduw goed verdragen. Daarom zijn ze heel goed ook in huis te houden, waar het nu eenmaal altijd wat minder licht is,  maar als de planten die je nu koopt over een aantal weken zijn uitgebloeid, kun je ze gewoon buiten in de tuin tussen struiken in de volle grond planten. Doe dat op een vorstvrije dag en als ook de grond niet bevroren is. Ze zijn overigens volledig winterhard, maar de overgang van een warme kamer naar de winterse omstandigheden buiten is natuurlijk nogal ingrijpend. Als je ze eenmaal in je tuin hebt staan, gaan ze jarenlang mee, want het zijn vaste planten. Als ze het naar hun zin hebben, zullen ze zich er zelfs uitbreiden.

Veel kleur, geen geur
Stengelloze sleutelbloemen bloeien rijk, maar geuren doen ze niet. Dat hebben ze zo vroeg in het jaar niet nodig om bestoven te worden. Dat gebeurt in de natuur door hommels die al op avontuur gaan bij vrij lage temperaturen. Als het maar even mooi weer is, komen ze al uit hun holletjes in de grond op zoek naar voedsel. En dat vinden ze in de stengelloze sleutelbloemen in overvloed.

Eenvoudige verzorging
Zet deze planten wel op een lichte plek in huis, maar liever niet in de volle zon. Zorg dat de wortelkluiten van de planten nooit uitdrogen. Eigenlijk zijn deze stengelloze sleutelbloemen buitenplanten die in deze tijd van het jaar normaal lagere temperaturen horen te beleven. In een warme kamer gaan ze extra veel water verdampen via hun blad. Staan de planten te droog, dan kan het blad verbruinen. Maar te veel water is ook niet goed. Giet daarom doorlekkend water af dat na een gietbeurt onderin de pot blijft staan. Giet met zacht (onthard) water op kamertemperatuur. Als het water te veel kalk bevat, kan het blad vergelen. GroenRijk heeft alles wat je nodig hebt om hard water geschikt te maken voor je planten. Nooit op de planten gieten, maar op de potgrond onder de bladeren. Daarvoor is een plantengietertje met een lange tuit heel handig. Als je de uitgebloeide bloemen regelmatig weghaalt, bloeien je sleutelbloemen langer door.

Ook veel andere soorten
Primula’s komen op heel veel plekken op het noordelijk halfrond in het wild voor (Europa Azië, Noord-Amerika. De meer dan 350 soorten verschillen vaak sterk van elkaar, ook als je kijkt naar de eisen die ze stellen. Maar hun bloemen zijn  altijd vijftallig (ze hebben vijf kroonblaadjes). Veel soorten worden ook gekweekt, maar zelden in zulke aantallen als de stengelloze sleutelbloemen. Die zijn wereldwijd veruit het meest geliefd, zowel voor in huis als in de tuin.

TIP
Deze Primula’s komen het beste uit in een mooie, lage, brede schaal of pot. GroenRijk heeft ook wat dat betreft altijd een model dat perfect bij de planten en in je interieur past.

In kort bestek
Primula Acaulis-hybriden zijn stengelloze sleutelbloemen. Eigenlijk vaste buitenplanten, maar vroeg in bloei getrokken zorgen ze nu al voor vrolijke lentekleur binnen. Zet ze licht, maar niet in de volle zon in je kamer en vergeet niet water te geven. Dan heb je er wekenlang plezier van. Als ze zijn uitgebloeid kun je ze in de tuin planten. Dan bloeien ze daar volgend jaar weer, maar dan in maart-april. Nu bij GroenRijk in ton-sur-ton-combinaties!